قطعات و تجهیزات جانبی در ساخت تابلو برق

لوازم و تجهیزات اندازه گیری در تابلو برق

آمپرمتر تابلویی

آمپرمترها از جمله تجهیزات پرکاربرد در صنایع مختلف از جمله ابزار دقیق، آزمایشگاهها، کارگاههای برق و … می باشند که بر اساس اهداف مورد نیاز به صورت های مختلف ساخته می شوند. در این مطلب آموزشی قصد داریم به مباحثی از قبیل آمپرمتر چیست؟ و نحوه عملکرد آن چگونه است؟ بپردازیم و در ادامه با موضوع اصلی این بخش یعنی شناخت آمپرمتر تابلویی، کاربردها، برندهای معتبر و قیمت آمپرمتر تابلویی بیشتر آشنا شویم.

آمپرمتر چیست

آمپرمتر (Amper meter)دستگاهی است که به منظور اندازه گیری جریان عبوری کل یا جزئی از یک مدار، در رنج های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. آمپرمتر ها برای سنجش شدت جریان به صورتی در مدار قرار میگیرند كه جریان الكتریسیته از آنها بگذرد، که به این نوع اتصال، اتصال متوالی یا سری گفته می شود.

نحوه عملکرد آمپرمتر

همانطور که گفته شد، مقدار جریان الکتریکی عبوری از یک مصرف کننده تک فاز یا سه فاز به وسیله آمپرمتر اندازه گیری می شود. این اندازه گیری به سه روش صورت می گیرد:

1- آمپرمترهایی که بطور مستقیم در مسیر جریان قرار می گیرند و مقدار کمیت مورد سنجش را اندازه گیری می کنند و آن را نمایش می دهند. در اندازه گیری به روش مستقیم باید به نکات زیر توجه شود:
دستگاه آمپرمتر قادر به اندازه گیری جریان متناوب باشد.
جریان مورد سنجش از جریان مجاز آمپرمتر بیش تر نباشد.
درصورتی که مالتی متر استفاده می شود، در انتخاب رنج دقت شود.

2-    آمپرمترهایی که بصورت غیر مستقیم و به وسیله ترانسفورماتور مقدار جریان های بسیار زیاد عبوری از هر سیم برق دار را اندازه گیری می کنند. از این ترانسفورماتورها معمولا در تابلو های توزیع انرژی جریان زیاد استفاده می شود که به آنها ترانس جریان یا CT می گویند.

3-    آمپرمترهای القایی (انبری) به ساده ترین روش با قرار دادن سیم بین دو فک آمپرمتر، مقدار جریان عبوری از سیم را اندازه گیری می کنند. این آمپرمترها بر اساس القای الکترومغناطیس کار می کنند.

انواع آمپرمتر

آمپرمترها در انواع مختلفی تولید می شوند که میتوان بطور کلی آنها را از نظر نوع کاربرد به دو دسته آمپرمتر تابلویی و آمپرمتر پرتابل تقسیم بندی کرد.

1. آمپرمتر پرتابل

2. آمپرمتر پرتابل یا قابل حمل، رایج ترین نوع آمپرمتر در صنعت برق می باشد. این تجهیز اندازه گیری ابعاد کوچک و وزن بسیار کمی دارد و در اغلب محیط های صنعتی، برای بررسی میدانی و مدیریت و آنالیز جریان تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار میگیرد.
3. همانطور که در بخش قبل نیز اشاره شد یکی از پرطرف دار ترین انواع آمپرمتر پرتابل، آمپرمتر کلمپی می باشد که با استفاده از آن نیازی به قطع مدار نیست و اندازه گیری جریان به صورت غیرتماسی انجام می شود. این نوع آمپرمتر با نام های آمپرمتر انبری و کلمپ آمپرمتر نیز شناخته می شود. امنیت بالا، سهولت در اجرا و امکان اندازه گیری جریان و نشتی جریان خطوط ولتاژ بالا از جمله ویژگی های آمپرمتر کلمپی می باشد.

1. آمپرمتر تابلویی

2. تجهیزات و میترهای تابلویی از جمله ابزارهای کاربردی در صنعت می باشند که در سیستم های الکتریکی و تابلوهای اصلی برق و در اغلب محیط های صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند. آمپرمتر تابلویی یکی از انواع پرکاربرد تجهیزات اندازه گیری تابلویی می باشد که به منظور بررسی و مدیریت شدت جریان تجهیزات الکتریکی و برق قدرت در تابلو برق ها مورد استفاده قرار میگیرد.

نحوه اندازه گیری جریان در آمپرمتر تابلویی

1. اندازه گیری جریان در آمپرمترهای تابلویی به دو روش مستقیم و غیر مستقیم انجام می شود. در واقع در آمپراژ پایین و برای جریان DC ، جریان برق به صورت مستقیم از آمپرمتر تابلویی عبور داده می شود، در حالی که در آمپراژ بالا از ترانس جریان یا CT استفاده می شود.

1. انواع آمپرمتر تابلویی

2. انواع آمپرمتر تابلویی از نظر نوع نمایشگر، به دو دسته آنالوگ و دیجیتال و از نظر نوع جریان اندازه گیری در انواع آمپرمتر تابلویی AC و آمپرمتر تابلویی DC تقسیم می شوند که در ابعاد مختلفی طراحی و تولید شده اند.

1. انواع آمپرمتر تابلویی از نظر نوع نمایشگر

2. آمپرمتر تابلویی آنالوگ

3. آمپرمتر تابلویی آنالوگ در مقایسه با آمپرمتر تابلویی دیجیتالی قدیمی تر است و تفاوت اصلی آنها در نحوه نمایش مقدار جریان اندازه گیری شده می باشد. آمپرمتر تابلویی آنالوگ یا همان آمپرمتر تابلویی عقربه ای مقدار جریان اندازه گیری شده را به وسیله یک عقربه که بر روی یک صفحه مدرج حرکت میکند، نمایش می دهد. در واقع میزان انحراف عقربه نشان دهنده مقدار جریان عبوری از مدار مورد نظر است.

4. آمپرمتر تابلویی دیجیتال

5. آمپرمتر تابلویی دیجیتال شامل میکروکنترلر و تجهیزات جانبی الکتریکی به منظور اندازه گیری شدت جریان می باشد. آمپرمتر تابلویی دیجیتال دارای صفحه نمایش دیجیتال است و شدت جریان عبوری از مدار و در برخی مدل ها پارامترهای جریان متوسط، ماکزیمم جریان، جریان واقعی و تنظیمات CT بر روی LCD نمایش داده می شود.
6. کمیت های الکتریکی مورد سنجش در آمپرمتر تابلویی دیجیتال در محدوده بسیار وسیع و با دقت قابل قبولی اندازه گیری می شود.
7. آمپرمتر دیجیتال تابلویی معمولا در انواع تکی یا مجتمع تولید می شود. که با آمپر متر تابلو برق تکی به منظور اندازه گیری جریان هر فاز باید از یک آمپرمتر استفاده کنیم. اما در مدل های مجتمع آمپر متر تابلو برق می توان بطور همزمان جریان هر سه فاز را اندازه گیری کرده و نمایش داد.

1. انواع آمپرمتر تابلویی از نظر نوع جریان

2. آمپرمتر تابلویی از نظر نوع جریان در انواع آمپرمتر تابلویی AC و آمپرمتر DC تابلویی تولید می شوند و در بازار موجود می باشند که برای سنجش جریان مستقیم یا جریان متناوب مورد استفاده قرار میگیرند. بنابراین در هنگام خرید آمپرمتر تابلویی یکی از پارامتر های حائز اهمیت نوع جریان قابل اندازه گیری با آمپرمتر است.
3. معمولا آمپرمتر تابلویی AC با توجه به استفاده از جریان AC در بیشتر مراکز مهم صنعت برق، در مقایسه با آمپرمتر DC تابلویی پرکاربردتر است.

1. انواع آمپرمتر تابلویی از نظر ابعاد

2. آمپرمتر تابلویی در مقایسه با آمپرمتر پرتابل بزرگتر و سنگین تر است و بر روی درب تابلو برق نصب شده و امکان مشاهده مقادیر اندازه گیری شده را فراهم می کند.
3. انواع آمپرمتر تابلویی در ابعاد استاندارد 48، 72، 96 و 144 ، بصورت مربع و یا با ترکیبی از ابعاد ذکر شده به صورت مستطیل ساخته می شوند.

1. کاربرد آمپرمتر تابلویی

2. آمپرمتر تابلویی یکی از تجهیزات پرکاربرد در انواع تابلو برق، اتوماسیون صنعتی، آزمایشگاه های الکترونیک، کارگاه های برق و … به منظور پایش دائم جریان ورودی و یا جریان گذرنده از بخشی از مدار می باشد.
4. 

1. خطای آمپرمتر تابلویی

2. تمامی تجهیزات اندازه گیری دارای مقداری خطا در اندازه گیری هستند که طبیعتا هر چه این مقدار کمتر باشد، مقدار اندازه گیری شده دقیق تر و به واقعیت نزدیک تر است. آمپرمترهای تابلویی مختلف نیز در یک مدار معین، مقدار شدت جریان را با کمی اختلاف نشان می دهند. که این تفاوت به این دلیل است که مقداری از انرژی توسط آمپرمتر مصرف یا تلف می شود. این مقدار خطا در آمپرمترهای مختلف یکسان نیست و توجه به مقدار خطای اندازه گیری آمپرمتر تابلویی در هنگام خرید حائز اهمیت است.

1. قیمت آمپرمتر تابلویی

2. قیمت آمپرمتر تابلویی به عوامل مختلفی از قبیل سایز، برند سازنده، دقت اندازه گیری، دیجیتال یا آنالوگ بودن و … بستگی دارد. به عنوان مثال قیمت آمپرمتر عقربه ای تابلویی در مقایسه با قیمت آمپرمتر دیجیتال تابلویی کمتر است. فروشگاه اینترنتی البرز الکتریک عرضه کننده انواع تجهیزات اندازه گیری تابلویی برندهای معتبر داخلی و خارجی می باشد که امکان مشاهده و مقایسه مشخصات فنی، ویژگی ها، نقد و بررسی و قیمت آمپرمتر تابلویی برندهای مختلف را فراهم آورده است.

برندهای معتبر آمپرمتر تابلویی

امروزه رقابت برندهای مختلف تولید کننده انواع تجهیزات اندازه گیری تابلویی از جمله آمپرمتر تابلویی بسیار داغ است و تعداد بسیار زیادی برندهای شناخته شده و یا گم نام در بازار به فروش می رسند. بنابراین ممکن است در هنگام خرید آمپرمتر تابلویی انتخاب یک برند معتبر و با کیفیت کمی سخت باشد. اگر قصد خرید آمپرمتر تابلویی را دارید با ما همراه باشید تا با چند برند معتبر در این زمینه آشنا شویم.

1. آمپرمتر تابلویی شیوا امواج

2. آمپرمتر تابلویی شیوا امواج قابلیت اندازه گیری و نمایش جریان عبوری از 0.01A تا 6000A در رنج های مختلف CT را دارد.
3. آمپرمترهای شیوا امواج با دو سایز استاندارد 96*96 و 96*48  تولید می شوند و دارای نمایشگر بزرگ و سیستم ثبت ماکزیمم جریان (ماکزیمتر) هستند. و روش اندازه گیری جریان در آن ها به دو صورت عادی و TRUE RMS است.
4. آمپرمتر تابلویی شیوا امواج از کیفیت و دقت بسیار بالایی برخوردار است و دارای 3 سال گارانتی می باشد.

1. آمپرمتر تابلویی پارس فانال

2. شرکت پارس فانال یکی از شرکت های معتبر ایرانی تولید کننده انواع قطعات برق صنعتی، از جمله انواع کنترلر و نمایشگر می باشد. آمپرمتر دیجیتال تابلویی پارس فانال در انواع تکی (تک فاز) و مجتمع (سه فاز) تولید می شود و دارای بدنه مقاوم، درجه حفاظت مناسب (IP54) به منظور استفاده در محیط های صنعتی می باشد.
4. در ساخت مدار الکتریکی این محصول از قطعات و PCB با کیفیت استفاده شده است و کلاس دقت آن 0.5 است. توان مصرفی آمپرمتر دیجیتال پارس فانال کمتر از 4VA (برای هر فاز) است. و همچنین امکان تنظیم نور صفحه نمایش به منظور کاهش توان مصرفی نیز برای این محصول فراهم شده است.
5. ظاهر زیبا، 2 سال گارانتی و قیمت مناسب از دیگر ویژگی های آمپرمتر تابلویی پارس فانال می باشد.

1. آمپرمتر تابلویی میکرومکس

2. گروه صنعتی میکرومکس با بیش از 35 سال تجربه تولید، یکی از بزرگترین تولید کننده های رله های صنعتی و حفاظتی خانگی، انواع تجهیزات اندازه گیری و ابزار دقیق در ایران می باشد. آمپرمتر تابلویی میکرومکس در دو نوع 96*96 و 96*48 تولید می شود که از دقت اندازه گیری بالایی برخوردار است و دارای صفحه نمایش دیجیتال 4 رقمی می باشد. اندازه گیری رنج گسترده ای از جریان بدون نیاز به CT و هیچگونه ترانس نمونه برداری جداگانه از جمله ویژگی های آمپرمتر تابلویی میکرومکس می باشد. طراحی زیبا، ابعاد استاندارد تابلویی و یک سال گارانتی از دیگر مزایای آمپرمتر تابلویی میکرومکس است.

انواع ترانس

بطور کلی ترانس ها  از نظر نوع خروجی به سه دسته ترانس افزاینده، ترانس کاهنده و ترانس ایزوله تقسیم می شوند:

1. ترانس افزاینده

2. ترانس افزاینده دارای سیم پیچ اولیه با تعداد دور کمتر نسبت به سیم پیچ ثانویه می باشد و ولتاژ ثانویه آن بالاتر از ولتاژ اولیه آن است. ترانس افزاینده می تواند برای تنظیم ولتاژ دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین ترانس های افزاینده بزرگ برای افزایش میزان انرژی الکتریکی تولید شده در نیروگاه مورد استفاده قرار می گیرند.

1. ترانس کاهنده

2. در ترانس کاهنده سیم پیچ اولیه دارای تعداد دور بیشتر نسبت به سیم پیچ ثانویه می باشد. با استفاده از ترانس کاهنده، می توان برق ولتاژ بالا و جریان کم را به برق کم ولتاژ و جریان بالا تبدیل کرد. از ترانس کاهنده جهت انتقال مطمئن و ایمن برق به سیستمهای صنعتی یا لوازم خانگی استفاده می شود.

1. ترانس ایزوله

2. ترانس ایزوله معمولاً به دلایل حفاظتی برای انتقال توان الکتریکی از یک منبع AC به تجهیزات و وسایل دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع ترانس ایزوله قطعه ای الکتریکی است که به واسطه یک میدان مغناطیسی، دو مدار الکتریکی را از هم ایزوله می کند، بدین معنی که مابین دو مسیر انرژی هیچ اتصال اهمی وجود ندارد و در نتیجه در خروجی ترانس شرایط الکتریکی ورودی بر قرار نمی باشد. ارتباط نول با زمین وجود ندارد. ترانس ایزوله با نسبت یک به یک بسته می‌شود و جهت محافظت از مدارها، تجهیزات و افراد در برابر شوک الکتریکی بکار می رود. عملکرد ترانس ایزوله جهت جلوگیری از برق گرفتگی به این صورت است که در خروجی دستگاه، ولتاژ مورد لزوم موجود است ولی به علت عدم اتصال به زمین، در مواقع اتصال، اختلاف پتانسیل بالا با زمین صفر منظور شده و جریانی از اتصال عبور نمی کند و در نتیجه برق گرفتگی اتفاق نمی افتد.

طبقه بندی ترانس ها از نظر کاربرد

ترانس قدرت

ترانس توزیع

ترانس اندازه گیری

ترانس حفاظتی

ترانس قدرت

ترانس قدرت در کارخانجات و نیروگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد عملکرد آن مانند سایر ترانس هاست و تنها از نظر ابعاد بزرگ تر بوده و در برخی موارد مانند حفاظت، تهویه و انعطاف کاری پیشرفته تر می باشد. ترانس قدرت برای اتصال انرژی الکتریکی از یک خط تامین برق به یک سیستم مداری یا به یک یا به چند مولفه سیستم مورد استفاده قرار می گیرد. ترانس قدرت به گونه ای طراحی شده است که علاوه بر قابلیت اطمینان بالا، دارای سر و صدای کم و راندمان عملکرد بالا می باشد. این ترانس را می توان همراه با شیفت فاز برای تعادل جریان برق و بهینه سازی انتقال نیرو استفاده کرد. ترانس قدرت برای مصارفی طراحی شده است که قدرت از 10MVA  فراتر رود. ترانس قدرت نسبت به سایر ترانس ها عایق بیشتری دارد و این امر باعث افزایش خنک سازی می شود.

ترانس توزیع 

ترانس توزیع ترانسی است که تبدیل نهایی ولتاژ را در شبکه توزیع برق انجام می‌دهد. این نوع ترانس با کاهش ولتاژ شبکه توزیع متوسط، سطح ولتاژ مورد نیاز مشترکان را به وجود می آورد. این ترانس در انتهای سیستم انتقال الکتریکی استفاده می شود. ترانس توزیع معمولا در سطح ولتاژ پایین تر از ترانس قدرت و برای تغذیه مصرف کننده نهایی مورد استفاده قرار می گیرد. ترانسفورماتور توزیع را می‌توان از لحاظ قسمت فعال ترانسفورماتور به دو دسته ی روغنی (مرتبط با هوای بیرون و یا بسته) و ترانسفورماتورهای خشک (بدون روغن) تقسیم بندی نمود.

ترانسفورماتور اندازه گیری

از این نوع ترانس، جهت اندازه گیری مقادیر الکتریکی نظیر ولتاژ، جریان، توان یا قدرت و غیره استفاده می شود.

1. ترانس های ولتاژ یا PT

2. ترانس های ولتاژ در انواع تکفاز، دو فاز و چند فاز ساخته می شوند. ترانس ولتاژ نمونه گیر یک ترانس کاهنده است که ولتاژ ثانویه آن متناسب و هم فاز با ولتاژ اولیه است. این نوع ترانس های ولتاژ بصورت موازی بین ولتاژ اولیه و زمین قرار می گیرند و نمونهﺍی از ولتاژ سیستم قدرت را برای دستگاﻩ های اندازﻩگیری و کنترل فراهم می کنند. ترانس های ولتاژ از لحاظ دقت در کلاسهای مختلفی ساخته می‌شوند و هنگام خرید باید با توجه به دقت مورد نیاز در اندازﻩگیری به این کلاسها توجه کرد.

2. ترانس جریان یا CT

3. ترانس جریان جهت حفاظت و نمونه گیری جریان از یک مدار قدرت مورد استفاده قرار می گیرد.
4. ترانسفورماتور جریان (ترانس جریان) از دو سیم پیچ اولیه و ثانویه تشکیل شده است که جریان مدار اصلی از سیم پیچ اولیه عبور می کند و در پی گذر این جریان، جریان کمی (نزدیک به چند آمپر) در ثانویه به وجود می‌آید. سیم پیچ ثانویه ترانس جریان دارای تعداد دور بیشتری نسبت به سیم پیچ اولیه می باشد و به ابزار فشار ضعیف پست و رله ها و نشان دهنده ها متصل می شود. ترانس جریان به صورت سری در مدار قرار می گیرد.

ترانس حفاظتی

ترانس حفاظتی همانطور که از نامش پیداست جهت ایزوله کردن مدار مورد استفاده قرار می گیرد که در بخش قبل به توضیح آن پرداختیم.

تعیین سیم پیچ فشار ضعیف و سیم پیچ فشار قوی ترانسفورماتور

سیم پیچ طرف فشار ضعیف در ترانسفورماتورها به علت تحمل جریان زیاد و ولتاژ کم، دارای تعداد دور کم و ضخامت سیم زیاد می باشد. این شرایط در طرف سیم پیچ فشار قوی به علت ولتاژ زیاد و جریان کم برعکس طرف فشار ضعیف، تعداد دور زیاد و ضخامت سیم کم است. بنابراین مقاومت اهمی سیم طرف فشار قوی زیاد و مقاومت اهمی سیم پیچ فشار ضعیف کم خواهد بود. از این خاصیت می توان سیم پیچ های طرف های فشار قوی و ضعیف را با اهم متر تعیین کرد. با اندازه گیری مقاومت اهمی سیم پیچ ها، سیم پیچی که مقاومت اهمی زیاد دارد به طرف فشار قوی تعلق دارد. و سیم پیچی که مقاومت کمی دارد به طرف فشار ضعیف تعلق دارد. از قطر سیم ها نیز می توان سیم پیچ ها را تشخیص داد. سیم پیچی که قطر سیم آن زیاد است به طرف فشار ضعیف مربوط است و سیم پیچ با قطر کم به طرف فشار قوی تعلق دارد.

برندهای معتبر تولید کننده ترانس جریان

برند های مختلف داخلی و خارجی تولید کننده انواع ترانس وجود دارند که هر کدام ویژگی های منحصر بفردی دارند. در این بخش قصد داریم به توضیح مختصری درباره معرفی چند برند معتبر تولید کننده انواع ترانس بپردازیم.

1. ترانس جریان هریس

2. رانس جریان هریس مطابق استاندارد های بین المللی تولید شده و درنتیجه از کیفیت بالایی برخوردارند. از دیگر ویژگی های محصولات هریس که باعث جایگاه مناسب این برند در بازار فروش شده است می توان به دقت عملکرد، امکان درخواست ترانس های سفارشی، سه سال گارانتی و قیمت مناسب اشاره کرد.

1. ترانس جریان پارس فانال

2. شرکت پارس فانال از تولید کنندگان ایرانی پیشرو در زمینه تولید انواع تجهیزات برق صنعتی می باشد. محصولات پارس فانال تحت لیسانس فانال آلمان تولید می شوند. کلیه محصولات شرکت پارس فانال دارای 2سال گارانتی و 10 سال خدمات پس از فروش می‌باشد که این خود نشان‌دهنده اطمینان از کیفیت محصول تولیدی این شرکت است. ترانس جریان پارس فانال مطابق استاندارد IEC 60044-1 و با دو نوع کلاس دقت 0.5 و 1 ، رنج جریان اولیه 30 تا 1200 آمپر تولید می شود. کیفیت بالا، دقت عملکرد و قیمت مناسب از جمله ویژگی های ترانس جریان پارس فانال می باشد.

ترانس جریان مگ  CT MAG

شرکت مگ الکتريک توليد کننده انواع ترانسفورماتور های ابزار دقيق ( اندازه گيری و حفاظتی ) ، جريان و ولتاژ تا 36 کيلو ولت تحت ليسانس دو کارخانه آلمانی مس واندلربا و زيمنس می باشد ترانس ولتاژ و ترانس جریان مگ در مدل های مختلف و با بهترین کیفیت، مطابق با استانداردهای بین المللی IEC60044-1 و IEC60044-2 و VDE0414 توسط این شرکت تولید می شوند. شرکت مگ الکتریک همچنین موفق به اخذ تایید صلاحیت آزمایشگاهی از موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران شده است. مناسب بودن ترانس جریان مگ الکتریک در کنار کیفیت بالا و دقت عملکرد باعث جایگاه خوب این برند در بازار شده است.